Wiele banków w 1 miejscu

Infolinia
17 850 78 00

 

Warto wiedzieć

Zwolnienie z podatku od spadku i darowizn

Otrzymanie spadku lub darowizny nie zawsze wiąże się z koniecznością zapłacenia podatku. Jeśli operacja dotyczy najbliższej rodziny i zostanie przeprowadzona dokładnie w taki sposób, jak to zostało opisane w przepisach, to wówczas nie zapłacimy fiskusowi ani złotówki. Obowiązki obdarowanego czy otrzymującego spadek nie są wcale skomplikowane, warto je wypełnić, by nie mieć kłopotów z urzędem skarbowym.

Dzielenie się pieniędzmi z fiskusem dla nikogo nie jest przyjemne. Szczególne niezadowolenie budzą podatek od zysków kapitałowych (związany z odsetkami od lokat bankowych, zysków wypracowanych przez akcje, obligacje, fundusze inwestycyjne itp.) oraz od spadków i darowizn, gdyż wiążą się z pieniędzmi, które już raz były opodatkowane, na etapie ich zarabiania.

Należności z pierwszego tytułu nie sposób uniknąć. Instytucja finansowa jest bowiem zobowiązana do jego naliczenia i odprowadzenia do urzędu skarbowego (w przypadku lokat, obligacji, funduszy inwestycyjnych) lub do poinformowania o osiągniętych zyskach podatnika (w przypadku akcji i im podobnych produktów), który samodzielnie powinien wypełnić odpowiedni formularz i przekazać fiskusowi należność.

Przed fiskusem nic się nie ukryje

W przypadku spadków i darowizn rodzi się pokusa, by o dochodach z tego tytułu nie informować urzędników skarbowych. Pokutuje przekonanie, że „skarbówka przecież się nie dowie”, „skąd będą wiedzieć, co i od kogo dostałem”. To bardzo ryzykowne podejście, jest wielce prawdopodobne, że sprawa nie ujdzie uwadze urzędu skarbowego.

Dlaczego? Po pierwsze, przepisy dają urzędnikom niemal nieograniczone prawo występowania do banków o wgląd w rachunek dowolnego podatnika, nie potrzebne jest do tego wcześniejsze wszczęcie postępowania skarbowego. Po drugie, informację o tym, że kupiliśmy dom, samochód, wyjechaliśmy na długie i drogie wakacje może przekazać „życzliwy sąsiad” i fiskus sprawdzi, czy nasze oficjalne dochody są na tyle wysokie, że mogliśmy sobie pozwolić na takie wydatki. Po trzecie, jeśli nawet informacji nie przekaże „życzliwy”, to kontrola i tak może zostać wszczęta, bo wiele transakcji (np. zakup nieruchomości) jest raportowana do urzędu skarbowego.

Zamiast więc liczyć, że „może się uda”, lepiej jest dopełnić wszelkich formalności i zapłacić należny podatek, niż narażać się na konieczność składania wyjaśnień. Gdyby zostały one uznane, trzeba będzie uiścić nie tylko daninę, ale i karę za próbę spowodowania tzw. uszczuplenia podatkowego. „Chowanie się” przed fiskusem nie ma absolutnie żadnego sensu w przypadku darowizn i spadków między członkami najbliższej rodziny, gdyż w tzw. grupie zerowej, po wypełnieniu wymogów formalnych, nie płaci się żadnego podatku, bez względu na wysokość otrzymanej kwoty.

Komu i kiedy przysługuje zwolnienie

Całkowite zwolnienie z podatku od spadków i darowizn dotyczy otrzymania spadku, darowizny lub nabycia własności rzeczy i innych prawach majątkowych od członka najbliższej rodziny. W tym gronie są małżonek, zstępni (dzieci, wnuki, prawnuki), wstępni (rodzice, dziadkowie, pradziadkowie), pasierbowie, rodzeństwo, ojczym i macocha.

Wyjątkiem jest spadek od osoby, która zmarła przed 1 stycznia 2007 r. W tym przypadku obowiązują standardowe przepisy dotyczące podatku od spadku i darowizn.

Warunki formalne zwolnienia

Chcąc skorzystać ze zwolnienia należy wypełnić formularz SD-Z2 (papierowy lub elektroniczny) i przesłać go właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego. Dokument musi być dostarczony w ciągu 6 miesięcy licząc od daty:

  • uprawomocnienia się postanowienia sądu stwierdzającego nabycie spadku,
  • zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia przez notariusza,
  • wydania europejskiego poświadczenia spadkowego,
  • przekazania darowizny.

W przypadku, gdy dowiedzieliśmy się o otrzymaniu w spadku rzeczy lub praw majątkowych po upływie 6 miesięcy od powstania obowiązku podatkowego, prawo skorzystania ze zwolnienia zostaje zachowane pod warunkiem, że poinformujemy o ich nabyciu naczelnika urzędu skarbowego w ciągu 6 miesięcy od momentu otrzymania nowej informacji. Trzeba przy tym uprawdopodobnić fakt, że wcześniej nie wiedziało się o spadku.

Dokonywanie zgłoszenia nie jest konieczne, gdy:

  • wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby (darowizna) lub po tej samej osobie (spadek) w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza aktualnie obowiązującego limitu
  • nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron.

Darowizna pieniężna tylko w formie przelewu lub przekazu

Otrzymanie darowizny pieniężnej musi być udokumentowane przekazaniem jej przelewem na konto obdarowanego w banku lub w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej albo przekazem pocztowym, dopuszczalna jest także bezpośrednia wpłata środków. W tytule przelewu/przekazu/wpłaty wystarczy wpisać słowo darowizna.

Urzędy skarbowe są bezwzględne i nie uznają jakichkolwiek innych form przekazania pieniędzy. Niemożliwe jest więc, by babcia dała jakąś kwotę wnuczkowi, a ten wpłacił ją później na swój ROR, albo by rodzice przesłali pieniądze ze swojego konta na rachunek dewelopera, który buduje mieszkanie dla syna czy córki. Środki zawsze muszą wędrować bezpośrednio od darczyńcy na konto obdarowanego.

Co zrobić w sytuacji, gdy darczyńca nie ma dostępu do bankowości elektronicznej i nie może udać się do banku czy na pocztę (np. ze względów zdrowotnych)? W takich okolicznościach darczyńca może poprosić o zlecenie przelewu/przekazu pełnomocnika lub musi założyć konto z dostępem przez Internet, po czym wpłacić na nie pieniądze (przez pełnomocnika) i zrealizować przelew.

Złożenie formularza

Jak już było wspomniane, zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych na druku SD-Z2 składa się właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w ciągu 6 miesięcy od dnia powstawia obowiązku podatkowego. Druk jest dostępny na stronie podatki.gov.pl jako formularze online, jak i do wydruku.

Można to zrobić w formie elektronicznej (w usłudze e-Deklaracje, podpisując dokument danymi autoryzacyjnymi albo kwalifikowanym podpisem elektronicznym) lub wypełniając papierowy formularz. Ten ostatni należy przekazać do właściwego miejscowo urzędu skarbowego (ewentualnie do dowolnego, z wyłączeniem wyspecjalizowanych urzędów skarbowych) lub za pośrednictwem poczty.

To, do którego urzędu należy przesłać zgłoszenie zależy od tego, czy mamy do czynienia z darowizną czy ze spadkiem i jaką mają one formę. W przypadku wszelkiego rodzaju praw związanych z nieruchomością (różne rodzaje prawa własności, wkład mieszkaniowy, nieodpłatne użytkowanie lub służebność) decydujące znaczenie ma miejsce położenia nieruchomości. Gdy przedmiotem spadku/darowizny są inne rzeczy, decydujące znaczenie ma ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy (przy spadku) lub miejsce zamieszkania nabywcy w dniu powstania obowiązku podatkowego (przy darowiźnie), a jeżeli nie ma takiego miejsca, to ostatnie miejsce jego pobytu. Jeżeli nabywcy, zgodnie z odrębnymi przepisami, składają wspólne zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych, właściwość miejscową organów podatkowych ustala się według miejsca zamieszkania (pobytu) jednego z nich.

Reguła dotycząca darowizny ma też zastosowanie do nabycia w całości lub w części rzeczy położonych za granicą lub praw majątkowych, które podlegają wykonaniu za granicą oraz nieodpłatnej renty. Natomiast w sprawach nabycia prawa do oszczędności pozostawionych przez zmarłego wypłacanych na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci lub nabycia jednostek uczestnictwa na podstawie podobnej dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego, decydujące znaczenie ma ostatnie miejsce zamieszkania/pobytu, odpowiednio posiadacza konta lub uczestnika funduszu.

Lepiej unikać kłopotów

Rygorystyczne przepisy mają zapobiegać różnego rodzaju nadużyciom, utrudniać legalizowanie fikcyjnych umów darowizny. Wydaje się jednak, że pewne rozwiązania są nazbyt kłopotliwe i w sytuacjach nie budzących wątpliwości mogłyby zostać nieco złagodzone. Może tak się kiedyś stanie, ale dopóki obowiązują aktualne rozwiązania, warto dopełnić niezbędnych, niezbyt uciążliwych formalności, by uniknąć kłopotów. Wypełnienie formularza SD-Z2 nie jest trudne – ogranicza się do podania danych darczyńcy i obdarowanego, wskazania kwoty darowizny i banku, do którego została ona przekazana.

2023-10-10
Zobacz wszystkie

Kalkulator kredytowy

Masz pytania?
Skontaktuj się z nami!
pola oznaczone * są wymagane

Kursy walut

Kurs walut Notowanie z: 2024-10-22
USD 3,9862 0.22% 0.0087 zł
EUR 4,3159 0.04% 0.0019 zł
CHF 4,6063 0.17% 0.0078 zł
GBP 5,1777 0.07% 0.0036 zł

Nasi partnerzy

Odwiedź nas na Google+

Ta strona korzysta z cookies OK, rozumiem Więcej informacji